Avrupa Kültür Başkentleri, Kütüphaneleri ve İstanbul 2010

Bilgi Üniversitesi Kütüphanesi E-Kaynaklar Direktörü Serdar Katipoğlu'nun 2010 Kültür Başkenti seçilen İstanbul'un, bundan önceki kültür başkentlerinin aksine "kütüphane" konusunda elle tutulur bir projesi olmadığını ortaya koyan yazısından çarpıcı alıntılar aşağıdadır. Yazının tamamını okumak için şu adrese tıklayınız: http://www.unak.org.tr/BilgiDunyasi/gorusler/2009/cilt10/sayi2/303-308.pdf

...

İstanbul 2010
Kütüphaneler ile ilgili bilgi almak için İstanbul 2010’un internet sayfasına baktığımızda, “Murad Molla Kütüphanesi” restorasyonu ile ilgili bir bilgi notunu görmekteyiz. İstanbul Kütüphanesi için arama yaptığımızda ise “Rami Kışlası”nın halk kütüphanesi ve kültür merkezi olarak geliştirilmek üzere İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne devrediliyor” haberini bulabiliriz. Hâlbuki 2008 Mart ayında, İstanbul 2010’un internet sayfasında İstanbul Kütüphanesi ile ilgili çok daha kapsamlı bilgiler yer almaktaydı. Böylece kültür başkenti olarak İstanbul, kütüphaneler
başkenti olma yolunda somut bir adım atmış olduğunu gösteriyordu. Hatırlamakta yarar var, Avrupa Komisyonu; İstanbul, Pecs (Macaristan), Essen-Ruhr (Almanya) kentlerini de 2010 yılı için Avrupa Kültür Başkentleri olarak ilan etmiş ve üç kent bu amaçla sanat ve kültür ağırlıklı plan ve projelerini hayata geçirmeye başlamışlardır.


Örneğin, Essen 2010 için Ruhr bölgesindeki tüm üniversite, halk, özel konu kütüphaneleri bir bilgi ağında birleştirilmektedir. Tarihi değerleri olan tüm kitap ve dokümanlar, bir kültürel miras kaygısıyla bu bilgi ağında kamuoyuna ve topluma dijital ortamda sunulmaktadır. Ayrıca Essen 2010 için diğer kardeş kültür başkentlerle işbirliği yapılacağı da belirtilmektedir (Mamecke, 2008).

Pecs 2010 için ana projelerden biri olarak “Güney Tuna Bölge Kütüphanesi ve Bilgi
Merkezi” adıyla büyük bir kütüphane binası yapılmaktadır. Bu yapı için bir mimarlık yarışması açılmıştır ve 2007 yılında sonuçlandırılmıştır (Toller, 2008).

Sonuç olarak İstanbul 2010 adına süre giderek daralmaktadır. Hatta 2010’nun diğer
kültür başkenti olan diğer iki kardeş kent ile karşılaştırıldığında geç bile kalınmıştır. Yine de, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Kanunu’nda belirtilen İstanbul Kütüphane ve Kültür Merkezi’nin yapımına ivedilikle başlanmalıdır. Ancak bu bir inşaat süreci olmamalı ve böyle algılanmamalıdır. Öncelikle ulusal düzeyde bir mimarlık yarışması açılmalı ve mimari açıdan kendini aşan bir yapı olmalıdır. Aynı zamanda bu yarışma ile ilgili süreç entelektüel bir ortama dönüştürülmeli ve toplumla paylaşılmalıdır. Kütüphanenin temelinin atılması için en son şans 2010 yılı olacaktır.

Toplumsal amaçlı bir sosyal sorumluluk projesi olarak nitelenebilecek bu kütüphane,
İstanbul’un en önemli kültür belleği simgelerinden biri olmalıdır. Çünkü o İstanbul’un belleği ve geleceğidir.

Avrupa Kültür Başkentleri

Yıl Şehir - Ülke

1985 Atina - Yunanistan
1986 Floransa - İtalya
1987 Amsterdam - Hollanda
1988 Berlin - Almanya
1989 Paris - Fransa
1990 Glasgow - İskoçya
1991 Dublin - İrlanda
1992 Madrid - İspanya
1993 Anvers - Belçika
1994 Lizbon - Portekiz
1995 Lüksemburg
1996 Kopenhag - Danimarka
1997 Selanik - Yunanistan
1998 Stockholm - İsveç
1999 Weimar - Almanya
2000 Avignon - Fransa,
2000 Bergen - Norveç,
2000 Bologna - İtalya,
2000 Brüksel - Belçika,
2000 Helsinki - Finlandiya,
2000 Krakov - Polonya,
2000 Prag - Çek Cumhuriyeti,
2000 Reykjavik - İzlanda,
2000 Santiago de Compostela - İspanya
2001 Porto - Portekiz, Rotterdam - Hollanda
2002 Bruges - Belçika, Salamanca - İspanya
2003 Graz - Avusturya
2004 Genova - İtalya, Lille - Fransa
2005 Cork – İrlanda
2006 Patras - Yunanistan
2007 Lüksemburg
2007 Sibiu -Romanya
2008 Liverpool -İngiltere
2008 Stavanger -Norveç
2009 Linz -Avusturya
2009 Vilnius -Litvanya
2010 Essen-Almanya
2010 İstanbul-Türkiye
2010 Peç-Macaristan



Alıntı:
http://www.unak.org.tr/BilgiDunyasi/gorusler/2009/cilt10/sayi2/303-308.pdf

Geleneksel Bilgi Kaynakları, Online Bilgi Kaynaklarından daha çok kullanılıyor

Teknolojik gelişmelerin özellikle tüketici bilgi arama davranışına etkileri üzerine yapılmış bir araştırma: http://itudergi.itu.edu.tr/index.php/itudergisi_d/article/viewFile/280/245

Geleneksel bilgi kaynakları ile online bilgi kaynaklarının birbirine alternatif değil destekleyici olduğunu ortaya koyması bakımından çarpıcı bir çalışma... Kütüphanelerdeki geleneksel bilgi kaynaklarını ve online bilgi kaynaklarını karşılaştırdığımızda genel eğilim online kaynakların tercih edilmesidir. Oysa bilginin güvenilirliği açısından online bilgi evrenimizin henüz test edilmemiş ve geliştirilmemiş olduğu kanısındayım.

Online bilgi kaynakları bir kütüphane için veritabanları olabilir, bunlarda yabancı dilde oldukları için daha çok üniversitelerde kullanılmaktadır. Bir halk ya da okul kütüphanesi Türkçe veritabanlarından yoksundur... İnternette bilgi arama yöntem ve tekniklerinin ise belirsizliği ortadadır...

Aşağıya bu çarpıcı araştırmanın özet ve sonucunu kopyaladım...
Araştırmanın tamamı için bağlantıyı yineleyelim: http://itudergi.itu.edu.tr/index.php/itudergisi_d/article/viewFile/280/245


Araştırmanın özeti:

Hiç şüphesiz 20. yüzyılın en önemli teknolojik gelişmelerinden biri kabul edilen İnternet, genel olarak tüketici satın alma karar sürecini, özelde ise bilgi arama aşamasını önemli düzeyde etkilemektedir.

İnternet ile birlikte, üretici ve perakende firmalarının web sayfaları, e-forumlar gibi çeşitli
online bilgi kaynakları ortaya çıkmıştır. Pazarlama yöneticilerinin, tüketicilerin bilgi arama aşamasını yönlendirmek ve tüketicilerin tercihlerini etkileyebilmek için etkin iletişim stratejileri geliştirmeleri gerekmektedir. Dolayısıyla, tüketici bilgi arama davranışını, özellikle bilgi kaynaklarının kullanımını, etkileyen değişkenlerin belirlenmesi ve bu değişkenlerin etkilerinin incelenmesi önemlidir.

Bu çalışmada, online bilgi kaynaklarının ortaya çıkmasıyla satış elemanı, arkadaş ve yakın
çevre ve reklamlar gibi geleneksel bilgi kaynaklarının kullanımının nasıl etkilendiği araştırılmaktadır.

İlk olarak tüketici bilgi arama davranışı ile ilgili literatür gözden geçirilerek bilgi kaynaklarının kullanımını etkileyen bir model önerilmiştir. Daha sonra ise önerilen model, cep telefonu satınalma kararı bağlamında Yapısal Denklik Modelleme (Structural Equation Modeling) ile test edilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre, cep telefonu satınalma durumunda, geleneksel bilgi kaynaklarının hala önemli ölçüde kullanıldığı görülmektedir. Ayrıca, algılanan risk, eğlence odaklı alışveriş eğilimi, ürüne yönelik ilgi düzeyi ve geleneksel bilgi kaynaklarının kullanımında algılanan faydanın, bilgi kaynakları kullanımı farkını geleneksel kaynakların lehine pozitif yönde etkilediği ortaya konulmuştur. Buna karşılık, çevresinde uyaran arama eğilimi, kalite-odaklı alışveriş yöneliminin, online bilgi kaynakları kullanımında algılanan faydanın ve nesnel ve öznel ürün bilgisinin hem online hem de geleneksel bilgi kaynaklarının aynı düzeyde kullanılmasında etkili olduğu görülmüştür.

...

Sonuç ve Değerlendirme:

Satın alma öncesi dış bilgi arama davranışını bilgi kaynakları kullanımı kapsamında incelemek üzere, yazın taramasıyla belirlenen kuramsal model, cep telefonu satınalma durumu için test edilmiştir. Çalışmada online ve geleneksel bilgi kaynaklarının birbirlerine alternatif değil, tamamlayıcı kaynaklar olduğu benimsenmiştir. Bu nedenle literatürde çoğunlukla geleneksel bilgi arama davranışını etkileyen faktörlerin online bilgi kaynaklarının ortaya çıkmasının ardından online bilgi arama düzeyi ile geleneksel bilgi arama düzeyi arasındaki farkı da etkileyeceği düşünülmüştür. Çalışmanın modeli bu temel kabullere dayalı olarak oluşturulmuştur.

Nesnel ve öznel ürün bilgisinin bilgi arama davranışı üzerine etkisinin ayrı ayrı incelenmesi ve bilgi arama davranışı çıktılarının da modele dahil edilmesi ilgili literatüre önemli bir teorik katkı sunmaktadır. Çalışmanın temel bulgularından biri, geleneksel bilgi kaynaklarının bilgi arama aşamasında online bilgi kaynakları ile karşılaştırıldığında daha fazla kullanıldığıdır.
Ayrıca, ürüne yönelik ilgi düzeyi yüksek, çevrede uyaran arama eğilimi yüksek, zamanı daha fazla olan ve kalite-odaklı alışveriş eğilimi yüksek olan tüketiciler cep telefonu satın alma karar sürecinde, online bilgi kaynakları ile geleneksel bilgi kaynaklarını aynı düzeyde kullanmaktadırlar. Ancak, tüketiciler algılanan risk ve ürüne yönelik ilgi düzeyi arttıkça online bilgi kaynaklarına kıyasla geleneksel bilgi kaynaklarından daha fazla bilgi elde etmektedirler.

Sonuç olarak, pazarlama yöneticileri, hedef pazarlara ulaşmak için online bilgi kaynaklarını da geleneksel bilgi kaynaklarına tamamlayıcı kaynaklar olarak değerlendirmeli ve bütünleşik pazarlama iletişim planlarında bunu dikkate almalıdırlar.

Çalışmada tüketici bilgi arama davranışının tek bir boyutu- kaynak kullanım düzeyi – dikkate alınmıştır. Gelecekteki çalışmalarda online bilgi arama davranışı ile geleneksel bilgi arama davranışı, “araştırılan bilgi çeşidi ve sayısı”, “araştırılan marka sayısı” ve “herbir bilgi kaynağına harcanan zaman” gibi bilgi arama davranışının diğer boyutları açısından karşılaştırmalı olarak incelenebilir. Ayrıca, önerilen modeli farklı kültürler için de test etmek kültürel farklılıkları ortaya koymak açısından faydalı olacaktır.

Web sitelerinin geçmiş hallerine erişim sağlayan site: www.archive.org

Günümüzde internetin getirdiği kolaylıklardan bilimsel araştırmalarda da yararlanılması kaçınılmazdır. Araştırmalarımızda yararlandığımız web sayfalarını kaynakçada gösterirken, web syfası adresinin yanında, bilgilere hangi tarihte eriştiğimizi de belirtiyoruz. Bunun dezavantajı, web sayfalarının güncellenmesi, değişmesi ya da kapanması sonucunda verilen kaynakça geçersiz olabilmesiydi. Oysa kar amacı gütmeyen bir web sitesi olan archive.org internetteki web sitelerinin eski hallerini arşivliyormuş... Sitede ilk denememi Türk Kütüphaneciler Derneği'nin sitesi http://www.kutuphaneci.org.tr/ 'nin ilk kaydının yer aldığı 1999 yılına giderek yaptım: http://web.archive.org/web/19991205152705/http://www.kutuphaneci.org.tr/ Benim için oldukça etkileyici bir deneyimdi...

Sizler de http://www.archive.org/web/web.php adresinden web sitelerinin geçmiş hallerine ilişkin tarama yapabilirsiniz...